Thời gian gần đây, thông tin về virus Adeno đang dành được sự quan tâm của đông đảo cộng đồng do số lượng người nhiễm gia tăng đột biến, đặc biệt là trẻ em. Được biết, đây là loại virus gây bệnh lý về đường hô hấp, với tỷ lệ tử vong ở trẻ em là 8-10%.
Trước tình hình dịch bệnh như vậy, 18h00 ngày 27/9/2022 nhân viên y tế nhà trường đã tập huấn kiến thức cho CBGVNV về dịch bệnh VIRUS ADENO.
Virus Adeno là gì?
Virus Adeno được phát hiện lần đầu vào năm 1953 từ mạch hạch hạnh nhân trong cơ thể con người. Virus này thuộc họ Adenoviridae và được phân thành 2 nhóm chính: nhóm gây bệnh ở chim (Avi Adenovirus) và nhóm gây bệnh ở động vật có vú (Mastadenovirus). Ở nhóm gây bệnh cho động vật có vú (bao gồm cả con người) các chuyên gia đã phân lập được 47 loại virus Adeno. Trong đó:
Týp 1-5, 7, 14 và 21 vừa gây bệnh viêm họng hạch vừa gây bệnh viêm kết mạc.
Týp 40 và 41 thường gây bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ em.
Týp 5, 8, 19 thường gây ra các bệnh nặng hơn .
Adenovirus gây bệnh ở người được chia thành 6 nhóm ký hiệu từ A – F dựa trên đặc điểm sinh lý, sinh hóa và sinh học phân tử. Loại virus này có thể tồn tại, gây bệnh trong thời gian dài ở ngoại cảnh, khoảng 30 ngày ở nhiệt độ phòng, có thể sống nhiều tháng ở 40°C, -200°C tồn tại được nhiều năm. Tuy nhiên, virus có thể bị tiêu diệt bởi tia cực tím và môi trường nước sôi 100°C. Virus bị mất độc lực nhanh và chết ở 56°C trong 3 – 5 phút.
Adeno có thể gây bệnh cho mọi đối tượng và mọi lứa tuổi. Trong đó, các đối tượng như trẻ em, người lớn tuổi, người bị bệnh mạn tính… thường có nguy cơ nhiễm virus này cao hơn do có sức đề kháng kém.
Khả năng gây bệnh của Virus Adeno
Virus Adeno có khả năng gây bệnh ở nhiều bộ phận trong cơ thể con người như đường hô hấp, tiêu hóa, mắt… Trong các nhóm virus gây bệnh thì Adenovirus nhóm B có khả năng gây bệnh nhiều và thường gặp nhất. Sau khi gây bệnh, virus có thể tồn tại nhiều năm tại hạch hạnh nhân. Dưới đây là các bệnh lý phổ biến do virus Adeno gây ra:
Viêm đường hô hấp:
Viêm họng cấp: Bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ với những triệu chứng như sốt, đau đầu, sưng họng, ho, chảy nước mũi. Tình trạng này thường kéo dài khoảng 7 – 14 ngày, có thể lây lan nhanh, trở thành dịch. Triệu chứng bệnh thường khó phân biệt với những trường hợp nhiễm virus khác.
Viêm họng kết mạc: Bệnh có triệu chứng giống với viêm họng cấp nhưng kèm thêm viêm kết mạc thành dịch ở người trẻ tuổi và trẻ em (kết mạc mắt đỏ, thường không đau, có chảy dịch trong). Bệnh lây lan nhanh tạo thành dịch, đặc biệt thường xuất hiện vào mùa hè. Người bệnh có thể bị lây qua đường hô hấp hoặc khi tiếp xúc trực tiếp với nguồn bệnh.
Viêm cấp tính đường hô hấp: Biểu hiện của bệnh là triệu chứng viêm họng, hạch cổ sưng đau, ho, sốt có thể trên 39°C. Bệnh diễn biến cấp tính, thường khỏi nhanh sau 3 – 4 ngày. Đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh là trẻ nhỏ và người lớn.
Viêm phổi: Chủ yếu người mắc bị nhiễm type 3 và 7, chiếm tỷ lệ 10% viêm phổi cấp ở trẻ nhỏ. Triệu chứng bệnh thường xuất hiện đột ngột, sốt cao trên 39°C, ho, chảy nước mũi, có những dấu hiệu tổn thương ở phổi. Các tổn thương này có khả năng lan rộng và để lại di chứng, thậm chí gây tử vong
Viêm kết mạc mắt
Viêm kết mạc mắt (bệnh đau mắt đỏ) thường tạo thành dịch vào mùa hè. Nguyên nhân chủ yếu hình thành bệnh là do lây qua nước ở hồ bơi. Biểu hiện của bệnh là kết mạc mắt đỏ (một hoặc cả hai bên), có chảy dịch trong, dễ bị bội nhiễm vi khuẩn nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời.
Bệnh viêm dạ dày – ruột
Người bệnh có biểu hiện đi ngoài nhiều nước. Tình trạng này kéo dài khoảng 7 ngày kèm theo sốt, buồn nôn, nôn và những dấu hiệu viêm đường hô hấp, viêm kết mạc. Virus gây bệnh ở đường tiêu hóa được đào thải trong phân và là nguồn lây chủ yếu trong cộng đồng.
Bệnh viêm bàng quang
Virus Adeno còn là nguyên nhân gây ra viêm bàng quang ở trẻ em, đặc biệt là bé trai. Virus có thể nằm trong nước tiểu của người bệnh. Ở niệu đạo và tử cung cũng có thể xuất hiện virus. Vì thế, đây được coi là bệnh lây qua đường tình dục.
Phương thức lây truyền của Virus Adeno
Có nhiều phương thức lây truyền Virus Adeno, trong đó phổ biến nhất là:
Tiếp xúc trực tiếp giữa người với người qua đường hô hấp.
Lây qua niêm mạc khi bơi lội hoặc nguồn nước dùng trong sinh hoạt bị ô nhiễm do dịch tiết từ mắt, mũi, phân của bệnh nhân.
Tiếp xúc gián tiếp khi dùng chung những vật dụng cá nhân với người bị nhiễm Virus Adeno.
Lây truyền qua giọt bắn nước bọt như các hạt khí thông qua đường hô hấp
Lây truyền qua bể bơi bị nhiễm Virus Adeno.
Quá trình lây nhiễm virus Adeno thường xảy ra ở các phòng khám bệnh, nhất là ở phòng khám mắt. Các nhân viên y tế trong phòng khám có khả năng cao bị nhiễm bệnh và họ sẽ trở thành nguồn lây truyền bệnh tiếp theo cho gia đình và những người xung quanh.
Cách phòng tránh:
Để giảm thiểu tình trạng lây lan của dịch bệnh, mỗi người cần chủ động có các phương pháp phòng bệnh đúng cách và hiệu quả, cụ thể như sau:
Luôn sử dụng nguồn nước sạch trong sinh hoạt.
Vào mùa mưa lũ nên tiến hành khử trùng nước giếng bằng cloramin B.
Giữ gìn vệ sinh cá nhân và nơi ở, tránh sử dụng chung khăn mặt và các vật dụng cá nhân với người khác.
Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng hay dung dịch sát khuẩn.
Kiểm tra tình trạng tiêu chuẩn vệ sinh nước, vệ sinh môi trường, nhất là ở những bể bơi công cộng.
Khi chăm sóc bệnh nhân bị nhiễm bệnh thì cần chủ động bảo vệ bản thân bằng cách đeo khẩu trang, không sử dụng chung đồ với người bệnh và thực hiện sát khuẩn thường xuyên.